MẶT TRẬN DÂN CHỦ ĐÔNG DƯƠNG; MẶT TRẬN THỐNG NHẤT DÂN TỘC PHẢN ĐẾ ĐÔNG DƯƠNG.
MẶT TRẬN DÂN CHỦ ĐÔNG DƯƠNG:
(tên đầy đủ: Mặt trận Thống nhất Dân chủ Đông Dương), liên minh chính trị ở Đông Dương thời kì 1936 - 39, tổ chức liên hiệp tự nguyện rộng rãi các đảng phái, tầng lớp, tôn giáo, các cá nhân kể cả người Pháp... ở Đông Dương, chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít và chiến tranh, đòi thực hiện tự do dân chủ; do Đảng Cộng sản Đông Dương chủ trương thành lập. Lúc đầu (1936) có tên là Mặt trận Nhân dân Phản đế Đông Dương, được hình thành và phát triển theo chương trình 12 điểm của Đảng Cộng sản Đông Dương: đòi thả tù chính trị, thực hiện ngày làm 8 giờ, giảm thuế, tăng lương, tự do lập hội, tự do ngôn luận, vv. Tháng 3.1938, Đảng Cộng sản Đông Dương chủ trương đổi tên thành Mặt trận Thống nhất Dân chủ Đông Dương (viết tắt: MTDCĐD). Mặt trận phát triển mạnh nhất trong 2 năm 1937 - 38, với các phong trào Đông Dương Đại hội, các cuộc tuyển cử vào nghị viện Trung Kỳ và Bắc Kỳ, các cuộc bãi công của công nhân (đặc biệt là mít tinh kỉ niệm Quốc tế lao động 1.5.1938 tại khu Đấu Xảo, Hà Nội), vv.
MTDCĐD là một hình thức đặc biệt của mặt trận phản đế rộng rãi, là một bộ phận của mặt trận dân chủ thế giới chống phát xít và chiến tranh những năm 1930. Tồn tại đến 9.1939, khi nổ ra Chiến tranh thế giới II (1939 - 45).
MẶT TRẬN THỐNG NHẤT DÂN TỘC PHẢN ĐẾ ĐÔNG DƯƠNG:
tổ chức "liên hiệp tất cả các dân tộc Đông Dương dưới nền thống trị của đế quốc Pháp, tất cả các giai cấp, các đảng phái, các phần tử phản đế muốn giải phóng cho dân tộc, để đấu tranh chống đế quốc Pháp, vua chúa bản xứ và tất cả bọn tay sai của đế quốc, đòi hoà bình cơm áo, thực hiện nền độc lập hoàn toàn cho các dân tộc Đông Dương với quyền dân tộc tự quyết"; được thành lập theo Nghị quyết của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương họp 6 - 8. 11.1939 tại Hóc Môn, Bà Điểm (Gia Định) để thay thế Mặt trận Dân chủ Đông Dương. Từ 6.11 đến 9.11.1940, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương họp tại Đình Bảng, Từ Sơn (Bắc Ninh) ra nghị quyết, trong đó đề cập chương trình của Mặt trận là đánh đổ đế quốc Pháp - Nhật và những lực lượng ngoại xâm; đánh đổ bọn tay sai cho đế quốc, phản bội quyền lợi dân tộc, vv. Thành phần Mặt trận gồm: Đảng Cộng sản Đông Dương, các Công hội, Nông hội, Việt Nam Phản đế, Cứu quốc hội, các Hội Phản đế Cứu quốc, Hội Phụ nữ Giải phóng... của cả ba dân tộc Việt Nam, Cămpuchia, Lào